Het coronavirus heeft de wereld in z’n greep. Als zelfs onze minister-president de situatie vergelijkt met tijden van oorlog, dan weet je het wel. Het is crisis met een hoofdletter C.
Naast de vele negatieve gevolgen van Covid-19, biedt het virus ook een belangrijk lichtpunt: namelijk een andere hoofdletter C, die van Creativiteit. Het zal je niet ontgaan zijn hoeveel creatieve initiatieven zich ontpoppen in de huidige situatie. De zorg, het onderwijs, de politiek, het bedrijfsleven, gezinnen…iedereen bedenkt in rap tempo geweldige creatieve oplossingen voor de problemen die het virus veroorzaakt. Hoe komt het toch dat we zoveel creatiever zijn in crisistijd? Het mysterie ontrafelt:
Hoe komt het toch dat we zoveel creatiever zijn in crisistijd?
Het antwoord is te vinden bij de afdeling psychologie. Wat blijkt, ons brein reageert anders in crisistijd omdat alles wat wij percipiëren als ‘bekend en normaal’, in korte tijd verandert. Dit artikel is trouwens geïnspireerd op een blog van Alice Boyes, Ph.D. te vinden op Psychologytoday.com
Zij draagt verschillende mogelijkheden aan. Wij geven je er vijf:
1. Nieuwe wegen
Terug naar de vraag. Er zijn meerdere redenen waarom de mens creatiever is in crisistijd. De meest voor de hand liggende reden is, dat we gedwongen worden andere wegen te bewandelen. Op oude voet verder gaan is in veel gevallen geen optie, dus kunnen we niet anders dan onze diepgewortelde gewoonten los te laten en nieuwe manieren te vinden. Creativiteit wordt een overlevingstool die de mens onbewust en automatisch inzet.
2. Loslaten van controle en routine
De mens is een sucker voor controle en routine. Niet alleen op het werk. Ook in het dagelijks leven. Laten nou juist die twee killing zijn voor creativiteit. Creatief denken kan namelijk alleen wanneer je controle durft los te laten en routines doorbreekt. En dat is precies wat er gebeurt in crisistijd. Plannen gaan de prullenbak in en prioriteiten veranderen. Wat eerder superurgent leek, is ineens niet zo belangrijk meer. Onze dagelijkse routines worden op z’n kop gezeten en de waan van de dag, zoals we die kende, regeert ineens niet meer. Weg controle. Weg routine! We gaan op zoek naar nieuwe manieren om ons dagelijks leven vorm te geven. Hallo creatieve invalshoeken!
Dagelijkse routines worden op z’n kop gezeten en de waan van de dag regeert niet meer.
3. De wij-kunnen-dit-samen-mentaliteit
In een collectieve crisis als deze ontstaat er een gevoel van verbondenheid. Iedereen zit in hetzelfde schuitje. Als we deze situatie willen oplossen, zullen we het samen moeten doen. Waar de mens buiten crisistijd geneigd is individualistisch te denken en zich weinig aantrekt van de problemen van anderen (‘Het zal zijn eigen schuld wel zijn dat hij in de problemen gekomen is’ en ‘Ik ben niet verantwoordelijk voor de problemen van anderen’) verandert dit in empathisch gedrag en saamhorigheid (‘Niemand kan hier iets aan doen. Het treft ons allemaal’). We willen elkaar helpen. Dat zorgt ervoor dat de mens bij zichzelf te rade gaat: over welke talenten, vaardigen, middelen en kennis beschik ik? En hoe kan ik deze inzetten om onze situatie te verbeteren of anderen te helpen. Dat maakt de mens heel inventief. Kijk maar eens naar alle nieuwe initiatieven om je heen.
4. Creativiteit als verdedigingsmechanisme
Wat doe je als je overmand wordt door angst? Raak je verlamd? Vlucht je? Of start je een gevecht? De bekende fight-flight-freeze modus gaat ook op in crisistijd. Onzekerheid maakt angstig. Maar een acute dreiging zorgt ook voor adrenaline en een sterke focus. De energie die vrijkomt uit angst gebruiken we massaal om de problemen te lijf te gaan die ontstaan zijn door de crisis. Niets doen geeft een gevoel van hopeloosheid. In actie komen geeft voldoening. Dus wat doen we? We gebruiken de energie die vrijkomt uit angst en zetten deze massaal in om creatieve oplossingen te vinden en de crisis te bestrijden.
De fight-flight-freeze modus gaat ook op in crisistijd
5. Rules don’t apply (anymore)
Ons leven hangt samen van geschreven en ongeschreven regels. Het algemene doel is deze zo goed mogelijk op te volgen. Maar creatief zijn te midden van al die beperkende richtlijnen is soms best lastig. Tijdens een crisis veranderen spelregels en verdwijnen er veel naar de achtergrond. We grijpen meer terug naar ‘de bedoeling’ in plaats van naar wet- en regelgeving. En sociale normen passen zich aan. Wanneer deze psychologische barrières veranderen of vervallen, voelen we ons vrijer om creatief te zijn.
Lees ook een het artikel: Thuiswerken. Zo blijf je creatief.
Worstelen of winnen?
En jij? Hoe zit het met jouw vindingrijkheid in crisistijd? Lukt het je om de energie die vrijkomt uit angst om te zetten in een positieve fight-modus of lig je verlamd op de bank? En wat geldt voor jouw organisatie? Lopen teams over van de creatieve ideeën? Of is het vinden van oplossingen voor acute problemen een ware worsteling? Is dit laatste het geval? Laat de Creativity Club je dan helpen. Via online sessies activeren we creativiteit bij medewerkers en teams en helpen ze om samen vindingrijke ideeën te bedenken. Oplossingen die jouw organisatie helpen de coronacrisis te overleven.
➡️ Waarmee kunnen we jou helpen op het gebied van creativiteit? Laat het ons weten.
Meer creativiteit en innovatiekracht? Creativity Club helpt!
De Creativity Club is meester in het aanboren van creativiteit en innovatiekracht op de werkvloer. Onze programma’s helpen medewerkers hun creatief potentieel en oplossend vermogen te activeren en ontwikkelen. Daarnaast leren we organisaties deze waardevolle vaardigheden in te zetten voor innovatie. Bottum up innovatie, heet dat. Het resultaat? Een innovatieve, toekomstbestendige organisatie vol trotse medewerkers. Bekijk ons aanbod.
Inspiratiebronnen
Boek | Creativiteit Hoe? Zo! | Igor Byttebier
Artikel | Why Are People More Creative in a Crisis? | Alice Boyes, Ph.D. | Psychologytoday.com
Artikel | How the Coronavirus Crisis Will Lead to a Spike in Creativity | Bas Korsten | Adweek.com