Effectief brainstormen

De Creativity Club leert organisaties effectiever te brainstormen en vernieuwende ideeën te bedenken.

Brainstormen, je doet het waarschijnlijk al jaren….en je doet het waarschijnlijk ook al jaren verkeerd. Ja, je leest het goed. Verkeerd. Er zijn maar weinig organisaties die de methode toepassen zoals deze oorspronkelijk bedoeld is. Daardoor eindigen de meeste brainstormsessies in oeverloze discussies waar niemand op zit te wachten. Dat kan beter! In dit artikel nemen we je mee terug naar de basis van effectief brainstormen.

➡️ Effectief brainstormen introduceren in jouw organisatie? Workshop Better Brainstorming - Creativity Club

Brainstormen zoals het bedoeld is

Brainstormen is een creativiteitstechniek (uitgevonden in 1953 door Alex Faikney Osborn) met als doel: snel, veel nieuwe ideeën over een bepaald onderwerp of vraagstuk te genereren. Een goede brainstormsessie kenmerkt zich door het uitstellen van het waardeoordeel over de geopperde ideeën totdat alle ideeën zijn opgesomd. (Bron: Wiki)

“Brainstorming = using the brain to storm a problem — and do so in commando fashion, with each stormer attacking the same objective.”

Alex Faikney Osborn - Uitvinder van de brainstorm

Een goede brainstorm bestaat uit 4 fasen:

1. Startfase

Een brainstorm start met het formuleren van een centrale vraag/probleemstelling en een doel.

Het moet voor iedereen glashelder zijn waarom en waarover er gebrainstormd gaat worden. Bepaal dit bij aanvang samen en noteer het op een whiteboard of flipover. Zorg ervoor dat de centrale vraag kort, eenvoudig en smart is.

2. Ideegeneratie-fase (divergeren)

Bedenk met elkaar in 20 tot 60 minuten zoveel mogelijk ideeën. Hanteer hiervoor de

Volgende spelregels. Noteer elk idee op een Post-It.

Stel je oordeel uit; alle ideeën zijn goed en worden opgeschreven
Focus op kwantiteit; hoe meer ideeën, hoe beter
Lift mee; denk door op ideeën van anderen
Denk outside-the-box; stimuleer opvallende, vreemde en vooral nieuwe ideeën!

3. Ideeselectie-fase (convergeren)

Hang alle ideeën aan de muur en bewonder het resultaat. Groepeer vergelijkbare ideeën en hang ze bij elkaar. Elke deelnemer selecteert (zonder overleg) zijn top 5 van 'beste' ideeën. Focus bij deze stap op het oplossen van het geformuleerde doel (en niet specifiek op uitvoerbaarheid). Hang de geselecteerde ideeën apart.

Selectie-matrix

Verdeel samen de geselecteerde ideeën over een selectie-matrix. Beoordeel ze op originaliteit en realiseerbaarheid. Je kan daarvoor bijvoorbeeld onderstaande COCD Box gebruiken.

4. Opvolgfase: uitwerken van ideeën

Nadat je met elkaar een selectie gemaakt hebt, is het tijd om duidelijk afspraken te maken over de opvolging. Want.., ideeën zijn pas waardevol als ze worden gerealiseerd. Wat zijn de vervolgstappen? Wie is verantwoordelijk? Wanneer volgt er een terugkoppeling?

Als alle acties duidelijk zijn, plan dan alvast een datum voor het volgende overleg.

Sluit af met een evaluatie en je brainstormsessie is compleet!

Ingrediënten voor succes

#1 Teamsamenstelling

Een brainstormteam bestaat maximaal uit 15 mensen. De samenstelling is van grote invloed op het succes van de brainstormsessie. Probeer een vaste groepssamenstelling te vermijden (bijvoorbeeld altijd hetzelfde marketingteam), maar zorg voor diversiteit. Mensen met een andere achtergrond hebben een andere kijk op zaken. Dat werkt verfrissend en zorgt voor originelere ideeën.

➡️ Geïnteresseerd in het ontwikkelen van creatieve vaardigheden op de werkvloer? Neem contact met op - Creativity Club

Het is belangrijk de juiste stakeholders aan te haken: de experts, de opdrachtgever, de klant, een creatieve wildcard en de facilitator. De facilitator begeleidt het groepsproces. Hij/zij is geen deel van de groep, maar werkt als katalysator en bekommert zich niet om de inhoud, maar om de vorm. Voor hiërarchie is in een brainstormsessie geen ruimte. Iedereen is gelijk aan elkaar, tenzij je besluit iemand de rol van de beslisser toe te wijzen.

#2 Ideemakers en -krakers

De ideegeneratie-fase, ook wel divergentiefase genoemd, heeft als doel zoveel mogelijk ideeën te bedenken en verzamelen. Hoe gekker, hoe beter. Het beoordelen van ideeën is in deze fase niet toegestaan. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Onbewust geven we ideeën direct een sticker: niet haalbaar, niet origineel, te ingewikkeld, te duur, etc. Download daarom de ideemakers en -krakers. Plak deze op de muur of leg ze op tafel. Het maakt je bewust van je gedrag en helpt je met het uitstellen van je oordeel.

Download de ideemakers en - krakers voor effectieve ideegeneratie

#3 Vooronderzoek

Om al brainstormend een goede oplossing te vinden voor het centrale vraagstuk, moet deze wel glashelder zijn. Dat doe je door vooronderzoek te doen. Verzamel data, achtergrondinformatie, verhalen, ervaringen. Blijf vragen stellen en daag aannames uit. Pas wanneer het vooronderzoek compleet is en alle info gedeeld is met de groep, kun je aan de slag.

#4 Groep versus individu Betere ideeën bedenken? Doe je dat alleen of in een groep? Ervaring leert dat juist de combinatie krachtig is. Laat het team voorafgaand aan de brainstormsessie al eens over het probleem nadenken. De individuele voorbereiding zorgt voor betere input. Ook tijdens de brainstormsessie is het zinvol om af te wisselen tussen ideegeneratie in teamvorm, kleinere groepjes en het individu.

#5 Slaap er een nachtje over Goede ideeën hebben vaak even tijd nodig om zich te ontwikkelen. Op basis van de informatie die je overdag verzamelt, kan ’s avonds een goed idee ontstaan. Dat komt omdat onze hersenen na werktijd minder gefocust zijn (rust krijgen) en juist dan nieuwe verbindingen maken. Dus…., heb je de mogelijkheid? Verdeel dan je brainstormsessie over twee dagen en vraag deelnemers tussen de sessies ideeën te genereren.

➡️ Meer tips om je creatief vermogen te verbeteren?

Lees het artikel: Top 5 vaardigheden voor creatieve denken

#6 Creatieve ruimte Het zal je verbazen hoeveel invloed een omgeving heeft op je creatief vermogen. Als je geprikkeld wordt of geïnspireerd raakt door de ruimte waarin je brainstormt, verbetert dat creativiteit. Een saaie vergaderzaal leidt dus tot weinig vernieuwende ideeën.

Waaraan moet een goede creatieve ruimte dan wel voldoen?

Veel licht, ruimte en frisse lucht.
Whiteboard en flipovers. Voor het maken van tekeningen en aantekeningen.
Open muren voor het opplakken van aantekeningen, post-its, foto’s, analyses, etc.
Lichte meubels die gemakkelijk verplaatst kunnen worden voor overleg of activiteiten.
Verschillende zones waar je kunt brainstormen, creëren, experimenten en reflecteren.
Breng materialen en tools mee om ideeën uit te werken tot prototypen.
Aanwezigheid van post-it’s, stiften, papier, tape, pennen/potloden en een kookwekker.

Buiten brainstormen kan ook! Het is aangetoond dat divergeren (ideeën genereren) het beste werkt als je buiten een rondje loopt in plaats van op kantoor te zitten.

Bekijk video | Effectief brainstormen | duur 5 minuten