Herken je ze? Brainstormsessies waarin het ontbreekt aan inspiratie en originaliteit. Waar je vooraf de uitkomst al bijna kunt raden. En waarin (persoonlijke) aannames en vooroordelen hoogtij vieren. We belanden er allemaal wel eens in. En dan is de vraag: ‘Hoe komen we hier zo snel mogelijk uit?’.
Vanaf nu heb jij daar een oplossing voor: stop met het zoeken naar antwoorden, start met het vinden van vragen! In dit artikel leggen we uit hoe het werkt en hoe jij het stap voor stap kan toepassen tijdens een brainstormsessie, met jezelf of met een team. 😉
Soms loopt een brainstorm vast omdat je niet de juiste ideeën kan vinden. Dan zoek je een doorbraak. Eén die de dynamiek verandert, creatieve blokkades omverwerpt en nieuwe perspectieven biedt. Schrijver, spreker en ondernemer Hal Gregersen heeft hiervoor een slimme methode bedacht en noemt het ‘Question Bursting’. De essentie: leg de brainstorm stil en start met het bedenken van zoveel mogelijk vragen over het onderwerp dat centraal staat. Het brengt niet alleen nieuwe inzichten, maar biedt ook de volgende handige voordelen.
Brainstorm vragen stellen: Question Bursting
Door vragen te stellen staan individuele standpunten niet langer centraal. Je benadert elkaar op een manier die niet bedreigend is en je creëert daarmee een zogenaamde ‘safe space’. Mensen die bijvoorbeeld introvert zijn (of normaalgesproken minder ideeën delen omdat ze bang zijn voor afwijzing) voelen zich comfortabeler om input te leveren. Het daagt de deelnemers uit kritisch te zijn op (eigen) aannames en vooroordelen. Dit verandert de groepsdynamiek en er ontstaat veel ruimte voor een diepere verkenning van het onderwerp en meer denkrichtingen voor een mogelijke oplossing!
Question Bursting Proces (in groepsverband)
Stap 1: de introductie
Je kan een brainstorm starten met een Question Burst, of een vastgelopen proces onderbreken voor Question Bursting. Begin in ieder geval altijd met een duidelijke, maar korte uitleg van het centrale vraagstuk. Hit the highlights in maximaal 2 minuten.
Introduceer de belangrijkste regel: mensen mogen alleen vragen opgooien! Geen suggesties voor oplossingen. Is het gemakkelijk? Nee, want vragen stellen gaat ons niet makkelijk af. Van jongs af aan worden wij gestimuleerd om antwoord te geven. Niet om vragen te stellen.
Doe een snelle emotionele check up in de groep. Hoe zit iedereen in de wedstrijd? Mensen die niet de rust ervaren om zich te wijden aan een goede brainstorm, kunnen de ruimte beter verlaten. Creatieve probleemoplossing floreert wanneer mensen in positieve emotionele toestand verkeren.
De belangrijkste regel: mensen mogen alleen vragen opgooien! Geen suggesties voor oplossingen.
Stap 2: Brainstorm vragen stellen
Zet de timer op 4 minuten en laat de groep gezamenlijk zoveel mogelijk vragen bedenken over de uitdaging die centraal staat. Daag de groep uit om in ieder geval 15 vragen te bedenken binnen 4 minuten.
Vraag iedereen zijn of haar kinderlijke nieuwsgierigheid in te zetten….(Waarom mama? Waarom papa?)
Vraag iemand mee te denken van een andere afdeling en met een andere expertise. Deze ‘wild card’ is minder bekend met het brainstormonderwerp en heeft daarom een ander perspectief. En dus andere vragen!
De nadruk ligt op kwantiteit. Zoveel mogelijk vragen over het onderwerp. Nogmaals, antwoorden zijn niet toestaan, hoe moeilijk het ook is om deze voor je te houden.
Schrijf alle vragen op een whiteboard of post-its.
Tips voor de facilitator!
Vragen brengen het meeste op als ze voldoen aan deze voorwaarden:
Open versus gesloten. Kort versus lang en simpel versus complex;
Houd het doel voor ogen dat je wil bereiken met het team;
Houd het positief. Suggestieve of agressieve vragen blijven achterwege.
Stap 3: Koers bepalen
Selecteer de ‘doorbraakvragen’ (meestal 1 tot 3). Dat zijn vragen die je perspectief op het probleem veranderen, andere invalshoeken creëren of vragen die zouden kunnen leiden tot nieuwe inzichten. Soms zijn ze confronterend, vaak benoemen ze patronen, aannames of vooroordelen.
Het kan helpen om per ‘doorbraakvraag’ aanverwante vragen te bedenken. Dit doe je om het gebied achter en de doorbraakvraag verder te analyseren. Soms komt door nieuwe inzichten de oplossing voor het vraagstuk vanzelf bovendrijven. Maar vaak legt de Question Burst aannames bloot die verder onderzocht kunnen worden. Daarom zul je een keuze moeten maken: direct verder met de brainstorm…of EERST de vragen onderzoeken.
Vaak legt de Question Burst aannames bloot die verder onderzocht kunnen worden.
Is dit laatste het geval? Maak dan een actieplan voor de korte termijn. Welke concrete acties ga je ondernemen om de nieuwe informatie en inzichten verder te onderzoeken? En wanneer wordt de brainstorm weer voortgezet en met wie?
Vragen zijn het antwoord
De Question Burst methode opent nieuwe perspectieven en stimuleert creativiteit. Brainstormen over vragen in plaats van antwoorden maakt het gemakkelijker om vooroordelen te doorbreken en onbekend terrein te verkennen. Als je vastloop in het generen van ideeën en oplossingen, werkt deze methode altijd. Zowel in groepsverband als individueel.
Is het gemakkelijk? Nee. De eerste keer voelt het heel raar, omdat we gewend zijn antwoorden te geven. Maar al snel zal jij en de groep inzien dat vragen stellen een hele effectieve manier is om nieuwe oplossingen te vinden.
Hulp nodig?
De Creativity Club heeft veel ervaring met het faciliteren van brainstorms. Wij helpen je graag door een brainstorm met jouw team te begeleiden en samen op zoek te gaan naar creatieve ideeen/oplossingen. Neem contact op.
Bron:
Artikel | Better brainstorming | Hal Gregersen | HBR